Κυριακή 9 Μαρτίου 2008

Απόκριες... η ιστορία τους



Το έθιμο της Αποκριάς χάνεται στα βάθη των αιώνων, άλλοι το συνδέουν με την Διονυσιακή λατρεία εξαπλώνεται στον Ελλαδικό χώρο από την Αρχαϊκή εποχή και μετά, με διάφορες γιορτές, όπως τα Βάκχεια, Κώμοι, Λήναια, Ανθεστήρια.
Στοιχεία που έμειναν μέχρι τις μέρες μας είναι οι μεταμφιέσεις, οι χοροί και η οινοποσία.
Άλλοι λένε ότι είναι πράξεις της θρησκείας των πρωτόγονων γεωργών, οι οποίοι ζητούσαν με τρόπους μαγείας να επενεργήσουν στη βλάστηση των αγρών, να ενισχύσουν τη δύναμη που γονιμοποιεί τη γη, προτού ακόμη η δύναμη αυτή εξατομικευθεί στη φαντασία τους και γίνει θεός Φαλλήν ή Διόνυσος ή κάποιος άλλος θεός της βλάστησης.
Άλλοι πάλι λένε ότι το έθιμο του καρνάβαλου (της θεότητας της αποκριάς)προέρχεται από τους Ρωμαίους από τα Σατουρνάλια ή τα Λουπερκάλια, ίσως και από την μεταφορά των Καλανδών, πάλι, των Ρωμαίων από την αρχή του έτους στην αρχή της Άνοιξης. Αλλά, είναι πιθανόν, και από τη συγχώνευση εθίμων που υφίστανται από την αρχαιότητα και έχουν σχέση με την αναγέννηση της φύσης.



Αργότερα οι μεταμφιέσεις κυριαρχούσαν όχι μόνο στο Βυζάντιο, όπου η απόκρια έπαιρνε πάνδημο χαρακτήρα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς και σε άλλους λαούς. Ο μεταμφιεζόμενος άλλοτε έπαιρνε μαγική δύναμη για να τη χρησιμοποιήσει για το καλό της παραγωγής και άλλοτε για να ξεγελάσει τα επιβλαβή πνεύματα.

Ωστόσο η συνήθεια αυτή, ήδη από τον 2ο μ.Χ. αιώνα, βρήκε αντίθετη την εκκλησία που έβλεπε σε αυτές τις εκδηλώσεις τη συνέχιση των ειδωλολατρικών εθίμων. Παρ’ όλες όμως τις απαγορεύσεις, οι γιορτές αυτές επιβίωσαν κάτι που ανάγκασε την εκκλησία, κατά τα τέλη του 7ου αιώνα, να ασχοληθεί με αυτή τη συνήθεια των Βυζαντινών.

Κατά τον εκκλησιαστικό όρο Αποκριά σημαίνει αποκρεύω (από και κρέας) μακριά από το κρέας δηλαδή, μετά το φαγητό της Κυριακής της δεύτερης εβδομάδας, της λεγόμενης Κρεατινής. Η καθαυτό Αποκριά με τα πολλά της έθιμα είναι η τελευταία Κυριακή της Τυροφάγου. Όταν φτάσει η Κυριακή αυτή, εκτείνονται στο έπακρο η ευθυμία, οι μεταμφιέσεις και οι χοροί.
Η πρώτη εβδομάδα λέγεται προφωνή ή προφωνέσιμη, επειδή, σε παλιότερα χρόνια κάποιος από ένα μέρος ψηλό προφωνούσε, δηλαδή διαλαλούσε ότι, αρχίζουν οι απόκριες.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται κρεατινή ή ολόκριγια, επειδή τότε δεν κάνουν νηστεία.Η αρχή του Τριωδίου γίνεται κυρίως αισθητή την Πέμπτη της Κρεατινής, τη λεγόμενη Τσικνοπέμπτη.
Τότε όλοι τρώνε κρέας ψητό, και η τσίκνα από το ψημένο κρέας, χοιρινό, παϊδάκια ή άλλο θα μοσχοβολήσει τον αέρα.
Τέλος, η τρίτη εβδομάδα λέγεται τυρινή, επειδή τότε το βασικό συστατικό του φαγητού είναι το τυρί. Η Μεγάλη Σαρακοστή ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα.
Αλλά και ή αρχή της νηστείας ξεκινάει με γλέντι στον τόπο μας, η Καθαρά Δευτέρα τα "κούλουμα" όπως συνηθίζεται να ονομάζεται, γιορτάζεται στην εξοχή με νηστίσιμα λαγάνα και πολύ κρασί.
Το πέταγμα του χαρταετού είναι μέσα στα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας, και θέλει μαστοριά στα ζύγια, αν δεν είναι καλά ζυγιασμένος ο χαρταετός μας δεν θα πετάξει.



Κατασκευή χαρταετού

Υλικά:
1. Τρία λεπτά ξύλα 60-80 εκατοστά μήκος
2. Λεπτό σύρμα
3. Λεπτό χαρτί (χρωματιστό λεπτό γλασέ ή απλό λεπτό λευκό)
4. Κόλλα
5. Εφημερίδες
6. Σπάγκο
7. Χρώματα και μολύβια αν έχετε απλό χαρτί λευκό και θέλετε να το διακοσμήσετε
8. Ψαλίδι ή κοπίδι

- Πάρτε τρία ξύλα και κόψτε τα όλα στο ίδιο μήκος (60- 80 εκατοστά). Δέστε τα με το σπάγκο στο κέντρο πολύ σφιχτά μεταξύ τους (το ένα πάνω στο άλλο). Αφήστε περίπου μισό μέτρο σπάγκου να κρέμεται.

- Στην άκρη του ενός ξύλου δέστε σφιχτά το συρματάκι (εάν δεν έχετε χρησιμοποιήστε σπάγκο).Περάστε το περιμετρικά στο σκελετό του χαρταετού δένοντάς το σφιχτά γύρω από κάθε ξυλαράκι, σε μια εγκοπή που θα κάνετε με ένα μαχαιράκι. Προσέξτε καθώς θα δένετε το σύρμα να διατηρούνται ίσες αποστάσεις ανάμεσα στα ξύλα ώστε στο τέλος να δημιουργηθεί ένα κανονικό εξάγωνο.

- Βάλτε το σκελετό πάνω στο χαρτί και κόψτε γύρω γύρω στην περίμετρο του εξαγώνου αφήνοντας ένα περιθώριο ως 5 εκατοστά.

- Τώρα είναι η στιγμή που μπορείτε να διακοσμήσετε ή να ζωγραφίσετε το χαρταετό σας, αρκεί να μην τον βαρύνετε πολύ.

- Αφού τον διακοσμήσετε, βάλτε ξανά το σκελετό πάνω στο χαρτί και διπλώστε τα περιθώρια προς τα μέσα αγκαλιάζοντας το σύρμα σαν
στρίφωμα. Κολλάτε με κόλλα ή ταινία.

- Σε δύο άκρα στερεώστε σπάγκο ώστε να δέσετε στη μέση του την ουρά του. Οι πλευρές που σχηματίζει ο σπάγκος προσέξτε να είναι ίσες με τις πλευρές του εξαγώνου.

- Η ουρά πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 φορές μεγαλύτερη από το μήκος του χαρταετού, έτσι ώστε ο χαρταετός σας να μπορεί να πετάει τέλεια.

- Την ουρά θα τη φτιάξετε από εφημερίδες ή χρωματιστά χαρτιά μήκους περίπου 20 εκ. και θα τα δέσετε στο σπάγκο σε απόσταση 20 εκ. το ένα από το άλλο.

- Στα απέναντι άκρα από αυτά που δέσαμε την ουρά μας θα δέσουμε τα ζύγια. Εδώ χρειάζεται προσοχή γιατί είναι το σημαντικότερο κομμάτι του αετού μας. Θα δέσετε 2 κομμάτια σπάγκου στα άκρα και το καθένα θα ενωθεί με το σπάγκο που αφήσαμε να κρέμεται στο κέντρο του αετού.
Τα ζύγια πρέπει να σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο. Στο σημείο της ένωσης δένουμε την καλούμπα μας.

- Αν παρά τις φιλότιμες προσπάθειές σας ο χαρταετός σας πέφτει, θα πρέπει να προσθέσετε ουρά ή να κουνήστε τα ζύγια για να αλλάξετε τη γωνία του αέρα. Τέλος, ίσως ο αέρας είναι πολύ δυνατός για το μοντέλο που έχετε κατασκευάσει, γι’ αυτό περιμένετε να κοπάσει και ξαναπροσπαθήστε.

πηγές:www.e-tipos.com , www.epcon.gr , www.amaliada.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: