Ιστορίες γι'αγρίους, σοφά λόγια και αρλούμπες, περιβάλλον, τέχνες, παράξενα...
Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2007
Χριστούγεννα 2007
Η επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου για τον εορτασμό των Χριστουγέννων, έγινε από τον Πάπα Ιούλιο τον Α, τον 4ο μ.χ. αιώνα, επειδή η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπιπτε με τα ειδωλολατρικά τελετουργικά για το Χειμερινό Ηλιοστάσιο ή την Επιστροφή του Ήλιου και πρόθεσή του ήταν να αντικατασταθεί ο ειδωλολατρικός εορτασμός από τον Χριστιανικό. Το 1752 αφαιρέθηκαν 11 ημέρες από το έτος, όταν έγινε η μετάβαση από το Ιουλιανό στο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Κατά συνέπεια, η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου μετακινήθηκε κατά 11 ημέρες. Κάποια τμήματα της Χριστιανικής εκκλησίας, οι λεγόμενοι παλαιοημερολογίτες, γιορτάζουν ακόμα και σήμερα τα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου (25 Δεκεμβρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο).
Η χρονολόγηση από τη γέννηση του Χριστού προτάθηκε από τον Σκύθη μοναχό και εκκλησιαστικό συγγραφέα Διονύσιο τον Μικρό (532 μ.Χ.), ηγούμενο μοναστηριού στη Ρώμη, κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα.
Μέχρι τότε, η χρονολόγηση γινόταν, είτε με αφετηρία την Κτίση της Ρώμης είτε «από Διοκλητιανού», δηλαδή με αφετηρία την (υποτιθέμενη) 29η Αυγούστου του 284 μ.Χ., ημερομηνία κατά την οποία ο Διοκλητιανός ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας. Αφού, λοιπόν, δημιουργήθηκε η χρονολόγηση με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού, οι μετέπειτα προσπάθειες των σοφών επικεντρώθηκαν στον ακριβή προσδιορισμό της ημερομηνίας της.
Πότε, όμως, γεννήθηκε ο Χριστός;
Τα Ευαγγέλια, κύρια πηγή πληροφοριών για τους Χριστιανούς, δεν αναφέρουν τίποτε σχετικό, ούτε μνημονεύουν κάποιον εορτασμό γενεθλίων κατά τον «ανθρώπινο» βίο του Σωτήρα Χριστού.
Έτσι, κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, ο ακριβής εντοπισμός της σχετικής ημερομηνίας δεν ενδιέφερε τους πρώτους Χριστιανούς που λάτρευαν τον Ιησού καθημερινά! Το πρόβλημα ανέκυψε, όταν το 135 μ.Χ. ο πάπας Τελεσφόρος απεφάσισε να θεσπίσει τη γιορτή των Χριστουγέννων. Αρχικά, η γιορτή ήταν κινητή και εορταζόταν είτε την 6η Ιανουαρίου με τα Θεοφάνια, είτε την 22α Δεκεμβρίου, την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου. Η καθιέρωση, βέβαια, της γιορτής στο χειμερινό ηλιοστάσιο είχε το μεγάλο πλεονέκτημα, για την Επίσημη Εκκλησία, ότι συνέπιπτε με μεγάλες ειδωλολατρικές γιορτές, όπως τα Σατουρνάλια, προς τιμήν του Κρόνου, και τα Μπρουμάλια, τον παγανιστικό εορτασμό της μικρότερης μέρας του έτους, που ο Χριστιανισμός ήθελε να εξαλείψει. Έτσι, τα Χριστούγεννα, τοποθετήθηκαν την 25η Δεκεμβρίου - υποτιθέμενη ημερομηνία γέννησης του Θεανθρώπου.
Στη συνέχεια, η γιορτή από τη Δύση έφτασε στην Ανατολή και η παράδοση αναφέρει ότι η 25η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 378 μ.Χ. από τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τότε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Δύο αιώνες αργότερα περίπου, ο Διονύσιος ο Μικρός, μετά από σχετική διαταγή του Ιουστινιανού και του πάπα Ιωάννη Α', προσπάθησε να φτιάξει Πασχάλιο, με αφετηρία χρονολόγησης τη γέννηση του Χριστού. Θεώρησε, λοιπόν, ότι ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του έτους 1, που κατ' αυτόν αντιστοιχούσε στο έτος 754 από την Κτίση της Ρώμης. Με άλλα λόγια, ο Διονύσιος θεώρησε, κατά σύμβαση, ότι η γέννηση του Χριστού έλαβε χώρα το «έτος 1».
Η σύγχυση στον ορισμό των δεκαετιών
Από την απόφαση αυτή του Διονυσίου του Μικρού δημιουργήθηκε η ασάφεια για το τέλος των δεκαετιών. Ας δούμε, γιατί...
Ο Διονύσιος, αρχίζοντας το μέτρημα, θεώρησε ότι η γέννηση του Χριστού έλαβε χώρα το «έτος 1». Δηλαδή, δεν έλαβε υπόψη του το «έτος μηδέν». Αυτό, πολύ απλά, πάει να πει ότι, εφόσον το μέτρημα άρχισε το έτος 1, η πρώτη δεκαετία διήρκεσε από το 1 έως το 10, η δεύτερη από το 11 έως το 20 κ.ο.κ. Εδώ γεννάται το πρώτο ερώτημα:
Πότε αρχίζει και πότε λήγει μία δεκαετία; Η πρώτη δεκαετία του αιώνα μας, αυτή, δηλαδή, που σήμερα διανύουμε, άρχισε το έτος 2000 ή το 2001; Οι περισσότεροι άνθρωποι θα απαντήσουν, πολύ φυσικά, ότι άρχισε την 1η Ιανουαρίου 2000 και θα λήξει φυσιολογικά την 31η Δεκεμβρίου 2009.
Λάθος, απαντούν οι αστρονόμοι και θεωρητικοί των ημερολογίων. Το 2000 φαίνεται σωστό, από απόψεως ακούσματος και γραφής, αλλά, στην πραγματικότητα, ήταν η τελευταία χρονιά της δεκαετίας του '90. Αυτό σημαίνει ότι η δεκαετία που διανύουμε άρχισε κανονικά την 1η Ιανουαρίου 2001 και θα λήξει την 31η Δεκεμβρίου του 2010. Όλα αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι ο Διονύσιος ο Μικρός δεν προσδιόρισε το πρώτο έτος του ημερολογίου ως «έτος μηδέν». Αν το είχε κάνει, θα γλιτώναμε μια και έξω από τη σύγχυση για το ορισμό των δεκαετιών.
Γιατί, όμως, δεν υπολόγισε το «έτος μηδέν»; Για τον απλούστατο λόγο, ότι την εποχή εκείνη στη Δύση χρησιμοποιούσαν το ρωμαϊκό σύστημα αρίθμησης, με τα λατινικά αριθμητικά σύμβολα που δεν περιείχαν το μηδέν.
πηγή: Καθημερινή-www.xmas.gr
Κάλαντα
Τα Κάλαντα αποτελούν δημοτικά ευχητικά και εγκωμιαστικά τραγούδια που ψάλλονται εθιμικά κατ΄ έτος κυρίως την παραμονή μεγάλων θρησκευτικών εορτών όπως των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς (Αγ. Βασιλείου), των Θεοφανίων, ακόμη και των Βαΐων (ή Λαζάρου), με εξαίρεση εκείνων της Μεγάλης Παρασκευής που είναι κατανυκτικά.
Περισσότερα εδώ
Κάλαντα Χριστουγέννων από διάφορες περιοχές της Χώρας μας.
Κλασσικά Κάλαντα
Καλήν εσπέραν άρχοντες
κι αν ει - κι αν είναι ο ορισμός σας,
Χριστού τη θεία γέννηση,
να πω, να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βη - εν Βηθλεέμ τη πόλει,
οι ουρανοί αγάλλονται,
χαίρε - χαίρετ' η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται,
εν φα - εν φάτνη των αλόγων
ο βασιλεύς των ουρανών
και ποι - και ποιητής των όλων.
Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το "Δόξα εν υψίστης"
και τούτο άξιον εστί, η των ποιμένων πίστης.
Εκ της Περσίας έρχονται τρεις μάγοι με τα δώρα,
άστρο λαμπρόν τους οδηγεί χωρίς να λείψει ώρα.
Έφθασαν εις Ιερουσαλήμ, με πόθον ερωτώσι
που εγεννήθη ο Χριστός, να παν να τον ευρώσι.
Δια Χριστόν ως ήκουσεν ο Βασιλεύς Ηρώδης,
αμέσως εταράχθει κι έγινε θηριώδης.
Ότι πολλά φοβήθηκε δια την βασιλείαν,
μη του την πάρει ο Χριστός και χάσει την ουσίαν.
Καλεί τους μάγους και ρωτά "πού ο Χριστός γεννάται"
"Εν Βηθλεέμ ηξεύρομεν, ως η γραφή διηγάται"
Κάλαντα Μωραΐτικα
Χριστούγεννα-Πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του χρόνου,
για βγάτε διέτε μάθετε πως ο Χριστός γεννιέται
γεννιέται κι ανατρέφεται στο μέλι και στο γάλα.
Το μέλι τρων' οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες
και το μελισσοβότανο το λούζονται οι κυράδες.
Κυρά καμαροτράχηλη, κυρά γαϊτανοφρύδα,
κυρά μου, όταν στολίζεσαι να πας στην εκκλησιά σου,
κάνεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αγκάλη,
και τον καθάριο Αυγερινό τον κάνεις δαχτυλίδι.
Εμείς εδώ σεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε,
μόνο σας αγαπούσαμε κι ήρθαμε να σας δούμε.
Δώστε μας και τον κόκορα, δώστε μας και την κότα,
δώστε μας και πεντ' έξι αυγά να πάμε σ' άλλη πόρτα.
Εδώ που τραγουδήσαμε πέτρα να μη ραΐσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνους πολλούς να ζήσει!
Και εις έτη πολλά!
Κρητικά κάλαντα
Καλήν εσπέρα άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας
Χριστού τη θεία γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει,
οι ουρανοί αγάλλονται χαίρετ' η φύσις όλη.
Άψε Βαγίτσα το κερί, άψε και το διπλέρι
και κάτσε και ντουχούντιζε ίντα θα μας εφέρει.
Για πα και για λουκάνικο, για χοιρινό κομμάτι
κι από τη μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκι κι αν τό 'κανε κι η γαλανή ας είναι ζευγαράκι.
Φέρε πανιέρι κάστανα, πανέρι λεπτοκάρυα
και φέρε και γλυκό κρασί να πιουν τα παλικάρια.
Κι αν είναι με το θέλημα άσπρη μου περιστέρα
ανοίξατε την πόρτα σας να πούμε 'καλησπέρα".
Κάλαντα "Βυζαντινά"-Πόντου
Άναρχος Θεός καταβέβηκεν,
και εν τη Παρθένω κατώκησεν.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Δέσποινα!
Βασιλεύς των όλων και Κύριος
ήρθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Άχραντε!
Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρεσθε,
τάξεις των αγγέλων ευφραίνεσθε.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου έρου έρουρεμ, Χαίρε Δέσποινα!
Δέξου Βηθλεέμ τον Δεσπότην σου,
Βασιλέα πάντων και Κύριον
Έρουρεμ, έρουρεμ,
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Άχραντε!
Εξ Ανατολών Μάγοι έρχονται,
δώρα προσκομίζοντες άξια.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Άχραντε!...
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου